Ελληνική Βιβλιοθήκη

Η Ελληνική Βιβλιοθήκη θησαυρίζει βιβλία που αντιπροσωπεύουν την πνευματική δραστηριότητα του Γένους, τόσο των κοσμικών όσο και των ανθρώπων της Εκκλησίας, από την εποχή της ιταλικής Αναγέννησης ως τα ύστερα χρόνια του Νεο-Eλληνικού Διαφωτισμού: μία περίοδο δηλαδή από τις αρχές του 15ου ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα.

Η εκδοτική αυτή δραστηριότητα δεν περιορίζεται στις καθαρά πνευματικές ανησυχίες και στη συγγραφή εργαλείων μάθησης για εκπαιδευτικούς σκοπούς, ούτε μόνο στην κυκλοφορία των απαραίτητων βιβλίων για τη θεία λειτουργία στους ναούς της Ορθοδοξίας και στα δογματικά ζητήματα, αλλά περιλαμβάνει κείμενα, βούλες, πατέντες και κάθε είδους έγγραφο που νομιμοποιούσε προνόμια των Ελλήνων που έδρασαν στη Δύση και στην Ανατολή.

Οι Έλληνες άσκησαν την τυπογραφική τέχνη και ασχολήθηκαν με την έκδοση βιβλίων με την ιδιότητα του συγγραφέα, του φιλολογικού επιμελητή, του διορθωτή ή και του χορηγού, μία εποχή που η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, η Κωνσταντινούπολη, είχε αλωθεί (1453).

Έτσι, αρχικά πλαισίωσαν εκδοτικά και τυπογραφικά κέντρα της Ιταλίας κυρίως, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας από τους Δυτικούς, αλλά και στην κυκλοφορία πρώτων εκδόσεων συγγραμμάτων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, στο πλαίσιο του ουμανιστικού πνεύματος.

Στη συνέχεια, ήδη από το 1499, οργάνωσαν και θεμελίωσαν ελληνικής ιδιοκτησίας τυπογραφεία, που εξακολουθούσαν να λειτουργούν ως και τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Βενετία. Ο εκδοτικός προσανατολισμός τους άλλαξε ριζικά από τις αρχές του 16ου αιώνα, οπότε Έλληνες τυπογράφοι, εκδότες και πνευματικοί άνθρωποι βάλθηκαν να στηρίξουν το διάσπαρτο Γένος, τυπώνοντας τα απαραίτητα βιβλία που θα διατηρούσαν άρρηκτη την ενότητά του: γλώσσα, ορθόδοξη πίστη και πνευματική παράδοση.

Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει περισσότερους από 2.500 τίτλους, τα αντίτυπα των οποίων εκτείνονται σε 3.000 περίπου τόμους και μπορεί να καταταγεί σε έξι βασικές ενότητες.

ΑΝΑΓEΝΝΗΣΗ – ΟΥΜΑΝΙΣΜOΣ

Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, ουμανιστικά έργα, γραμματικές, εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, φιλοσοφικές πραγματείες και φιλολογικά δοκίμια.

ΝEΟ-ΕΛΛΗΝΙΚH ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Λογοτεχνικά έργα, ποιητικά και λαϊκά αναγνώσματα, ιστορικά συγγράμματα, γραμματικές για εκπαιδευτικούς σκοπούς, φιλολογικά δοκίμια, γραμματικές-λεξικά και σχολικά εγχειρίδια κάθε είδους.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚA ΒΙΒΛIΑ

Ευαγγέλια, Μηναία, Ψαλτήρια, Ωρολόγια, Πεντηκοστάρια, Ευχολόγια κ.ά.

ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ

Έργα των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας, πραγματείες γύρω από το Σχίσμα των δύο Εκκλησιών, κείμενα για την ιστορία της Ορθοδοξίας, μακροσκελείς μελέτες αναφορικά με το Ορθόδοξο Δόγμα και το Πρωτείο του Πάπα κ.ά.

ΝΕΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

Πρωτότυπα έργα που γράφτηκαν για την πνευματική ανύψωση του Γένους, ελληνικές μεταφράσεις έργων της παγκόσμιας πεζογραφίας και ποίησης, και δείγματα της φιλολογικής και γλωσσικής διαμάχης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και των ιδεών που προέκυψαν από τη Γαλλική Επανάσταση.

ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
Επιστολές και διατάγματα ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, εμπορικά κατάστιχα και προκηρύξεις του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους.

Το σύνολο των ελληνικών τίτλων που εντάσσονται στην Ελληνική Βιβλιογραφία και αντιπροσωπεύουν εκδόσεις που εξυπηρετούσαν τους σκοπούς που προαναφέραμε, όπως και των βιβλίων που εκδόθηκαν στη λατινική ή άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και έχουν να κάνουν με τα έργα και τις ημέρες των Ελλήνων, ανέρχονται σε περίπου 7.000.

Ο μεγαλύτερος αριθμός των βιβλίων αυτών τυπώθηκε σε ελληνικά τυπογραφεία της Βενετίας κυρίως, ή σε τυπογραφικούς οίκους που εξέδιδαν ελληνικά βιβλία για το ελληνόγλωσσο κοινό. Τυπογραφεία με ανάλογο εκδοτικό προσανατολισμό συγκροτήθηκαν στη Βενετία, στη Φλωρεντία, στη Ρώμη, στο Παρίσι, στη Γενεύη, στην Αλκαλά, στην Κεφαλονιά, στο Λονδίνο, στην Κωνσταντινούπολη, στη Βιέννη, στη Λειψία, στο Ιάσιο, στο Βουκουρέστι, στη Μοσχόπολη, στη Βούδα, στην Πέστη, στην Πετρούπολη, στη Μόσχα, στο Άγιον Όρος, στη Σμύρνη, στην Οδησσό και στην Ιερουσαλήμ.